t Waar ontwikkelde zich rond 1700 tot een bedrijvig handelsplaatsje met een school, een kostbare pelmolen (1698) en een omvangrijke middenstand. Ook stond hier een buitenplaats, die werd bewoond door de invloedrijke familie Geertsema uit de stad Groningen. Bij het pachtersoproer van 1748 werd het huis geplunderd en het bijbehorende park met de duiventil vernield. Op het terrein verrees in 1774 de “Van Houten” houtzaagmolen.

Koopman Sebo Hendriks van Houten had het vervallen landgoed aangekocht, waarvan de diepe grachten groot genoeg waren om de aangekochte boomstammen op te slaan. Pas nadat de stammen enkele jaren in het water hadden gelegen, was het hout geschikt voor verwerking. 

Op 14 september 1787 vond de formele registratie van de compagnieschap met betrekking tot de houtzaagmolen plaats, ten behoeve waarvan in 1773 twee percelen op 't Waar zijn gekocht en in 1774 een houtzaagmolen uit Lollum (Friesland), die op dit terrein opnieuw is opgebouwd.

Uitsluitend Sebo Hindriks en vrouw staan geboekt als beklemde meijers, maar de gehele compagnieschap omvatte tevens Jan ten Doornkate en vrouw alsmede wijlen Otto Willems en vrouw, die er volledig deel in hadden. De grond was gekocht voor  5500 Carolus guldens en de molen voor 4500 Carolus guldens.

In 1837 brandde de molen af en werd vervangen. Onbekend is of de molen werd herbouwd of dat hij werd vervangen door een molen van elders. Op de foto hierboven zien we deze 2e molen van Van Houten nog in zijn volle glorie.Het was een typisch Groninger molen, met gepotdekseld molenhuis en de kraaiepoten waarop de stelling rustte. En hij had al zelfzwichting! Dat moet al zo zijn geweest vóór  8 november 1913 , want toen brandde de molen gedeeltelijk af en werd vervolgens gesloopt. De vlucht was 68 voet, dat is 19,9 meter De foto hierboven is van een onbekende fotograaf en het jaartal is niet precies bekend. 

De houtzaagmolen in 't Waar was maar liefst 5 generaties in bezit van de familie Van Houten. De laatste eigenaar, ook een Sebo van Houten, stierf in 1919. Zijn weduwe is 86 jaar oud geworden, ze stierf in 1960. Misschien was het maar goed dat de molen er niet meer was, want er waren geen kinderen die de molen over hadden kunnen nemen. . 

Van de molen is een maquette gemaakt. Dit schaalmodel is in 1985 door mevrouw Van Houten-Lantinga in bruikleen gegeven aan Nieuw Scheemda en is vanuit molenmuseum De Valk in Leiden overgebracht naar de kerk in Nieuw Scheemda.  Een foto hiervan ziet u hieronder.