Les 31
(2017)

In ieder geval niet kruien. De gebroken rol probeer je vrij te draaien. Lukt dat niet kun je een stuk van de rol afkappen met een beitel, zodat hij toch vrij van de overring en kruivloer blijft. Heb je de rol “vrij” gedraaid dan zet je hem vast met een spijkertje. Als dit de enige gebroken rol is, is vervanging niet urgent. De naastliggende rollen hebben voldoende draagkracht. Op een gegeven moment komt de kapotte rol of de lege plek in de buurt van de rollensluis. Dat is het moment om de rol te vervangen.

Door condensatie en regenwater kan er in de roede roest ontstaan. Daarom moeten roeden kunnen “luchten” en zijn de uiteinden dus open. Om vogels te keren worden er vaak spreeuwenplaatjes aan het eind in de roede gelast. Die zijn van twee gaten voorzien en de hoeken zijn schuin weggeknipt, dan kan het water er toch uit.

De rietdekker moet komen. Bij een klein gat kun je er een jute zak of lap in proppen. Bij een groot gat kun je een paar lange latten over het gat leggen, zodat ze aan de zijkanten op het riet aan de buitenkant rusten. Dan met touwen vastzetten aan de rietlatten (die op de achtkantstijlen zijn getimmerd) zodat het gat niet groter wordt.

Aan het eind van een touw. Een takeling is een eenvoudige afhechting van een molentouw, bijvoorbeeldj zwichtlijnen en onderhoekstouwen, om (verder) rafelen van het touw te voorkomen.

WK77 is een handelsnaam voor zeildoek. WK77 kwam in 1977 op de markt en ziet er uit als traditioneel zeil, maar is geheel vervaardigd uit kunststofvezels. Het is verkrijgbaar in de kleuren wit, bruin en steenrood. WK77 is momenteel het sterkste en duurzaamste doek op de markt; levensduur 15-25 jaar.

Houten kruipalen rotten op de plaats waar ze boven de grond komen. Houd het gras rond de paal kort of haal het over een strook van ± 10 cm helemaal weg. Je kunt bijvoorbeeld jaarlijks de grond rondom de palen één schop diep weg weggraven en de palen met een waterafstotend middel impregneren.

Het pellen van gerst gebeurt aan de buitenzijde van de steen, dus mogen er geen banden omheen zitten. Zog- , waai- of windkerven zijn openingen aan de onderkant van de pelsteen die ervoor zorgen dat er een luchtstroom op gang blijft die koelt maar ook de gerstkorrels weer omhoog stuwt tijdens het pelproces.

Lantaarnwielen lijken wat op ouderwetse lantaarns. Ze komen voor op o.a. steenrondsels en andere spillen die op en neer kunnen worden bewogen.

Houten vijzels rusten boven vaak op een lagersteen. Bij ons ook, en daar smeer je met reuzel. Er zit bij ons een vetkist boven, die je met reuzel kunt vullen. De taats onderaan de vijzel wordt via een leiding en een Staufferpot gesmeerd, dat doen we met consistentvet of kogellagervet.

Borgspijkertje verwijderen, blok (hard)hout op de kam leggen, aantikken met een hamer, wigje aantikken en borgspijkertje aanbrengen.

Borgspijkertje verwijderen, wigje er uit halen, kam er uit halen, stukje zeil aan de drukkant aanbrengen, kam terugsteken, wigje aanbrengen, blok (hard)hout op de kam leggen, aantikken met een hamer, wigje aantikken en borgspijkertje aanbrengen.

Borgspijkertje verwijderen, wigje er uit halen, kam er uit halen, stukje zeil rondom de kam vouwen (dus: aan beide zijden), kam terugsteken, wigje aanbrengen, blok (hard)hout op de kam leggen, aantikken met een hamer, wigje aantikken en borgspijkertje aanbrengen.

Dan moet er een nieuwe in.

Het sabelijzer wordt niet gesmeerd.

Rietsporen en rinkellatten zitten in de kap en dienen om het riet van de kap op / aan te bevestigen. De rietsporen of rietlatten zijn de op de spantring bevestigde verticale latten in de kap waarop de rinkellatten worden gespijkerd. De rietsporen moet je niet verwarren met de kapspanten, de rietsporen zitten wel vaak naast / achter de kapspanten.

🔝