Dwarsgetuigd, Oud Hollands, zelfzwichting, Bilau, Ten Have, Van het Riet. Pas op, Bussel, remkleppen, fokken en dergelijke zijn verbeteringen, geen wieksystemen!
Dekker, Onderdruk verhoogt trek. Jaloezieën, Vliegtuigvleugel, Geen zeeg, tot 1500, Klep met rand op 1 roe, Metalen klep, liertje, Neus op roede
Een spil staat, een as ligt.
Domphaken voorkomen dat de kap gaat 'dompen'. Je vindt ze bij een voeghouten kruiwerk op kleinere molens.
De trommelvang, Vlaamse vang, Hollands (of stut-)vang, kneppelvang, bandvang.
Na het verstellen van de vang trekt de vangbalk (via sabelijzer) extra sterk aan het sabelstuk. De vang zal dus bovenaan, vaak linksboven aan, aan kunnen gaan lopen (kopstuk en schouderstuk). Je kunt met een plankje of houtje tussen de rijklamp en rust dit probleem vaak wel verhelpen.
Als de vang wel werkt maar niet voldoende kracht heeft kun je wachten op een zaam en dan nog eens proberen. Het beste is dan ook de molen uit de wind te kruien (vangen met de staart).
Op poldermolens.
Je staat bij een Hollandse binnenkruier...
Windstille dag, gevlucht goed vastzetten. Met krijtje op sabelijzer markeren hoe de vangbalk nu staat. Gewicht uit de vangbak. Borging (moer, scheerijzer e.d.) van de bout verwijderen. Met krik of een paar sterke mannen de vangbalk iets optillen zodat bout vrij komt. De bout er uit, controleren op doorslijten, kwartslag draaien en dan de balk verder optillen en bout er 1 of 2 gaten boven weer in bevestigen (let op de krijtstreep). Vang laten zakken, bout borgen, gewichten er weer in, eventueel bijstellen (rijklamp / rust).
Zeilen voorleggen is de routinehandeling dat je het zeil uit de klampen haalt, uitvouwt en voor het hekwerk aanbrengt en vastzet. Zeilen voordragen is het ophangen van de zeilen bijvoorbeeld na schilderwerk, na lange stilstand of winter- en zomerzeilen verwisselen. Je moet bij het voordragen tegenwoordig valbeveiliging gebruiken!
De molen zoveel mogelijk met de kop in de wind houden, in ieder geval voorkomen dat de wind van achteren de kleppen dicht kan drukken en de molen zo achteruit kan gaan draaien.
Eigenlijk niet, maar als al, dan een drupje olie op de asjes. Wel goed schoonhouden (takjes, vogels vinden zo'n kruiwerk altijd een mooie plek om te nestelen).
Ja. Dan slaat het water “over de balk”, kan de molen daardoor op hol slaan. Een snelheid van 90-100 endjes werd vroeger vrij normaal gevonden maar tegenwoordig houden we het meestal op 70-80 endjes.
2 velden.
De wiggen in de askop. Dat is levensgevaarlijk werk dat je aan de molenmaker moet overlaten.
Ja, maar dan moet je wel ofwel de vijzel ontdooien met heet water, of de molen uit het werk zetten. Malen bij bevroren water is sterk af te raden en meestal niet nodig.
In ieder geval NIET de pal inlaten. Een stukje kruien tot de vang voldoende grip krijgt en dan de pal inlaten en stutten plaatsen.