De aardas van de aarde staat scheef t.o.v. de zon, waar hij omheen draait. Hierdoor ontstaat er verschil in instraling door de zon op vooral de polen en de gematigde streken. ‘sWinters minder zonlicht, dus kouder, ‘szomers meer zonlicht dus warmer. Aan de polen zelfs gedurende enkele maanden geen licht dus koud en enkele maanden voortdurend licht dus warm. Dit heeft tot gevolg dat de lucht in de winter veel kouder is, krimpt en zwaarder en dat de straalstromen met polaire lucht vaker het weer in onze streken beïnvloeden met kou. ‘sZomers gebeurt het tegenovergestelde en houden de straalstromen een veel noordelijker koers.
Beaufort was een Iers marineofficier die aan de hand van de zeilvoering een indeling maakte van 13 windsterktes maakte, van windstil (0) tot orkaan (12). Voor de molenaar zijn de windsterktes B 3 t/m 6 interessant. Vanaf 3 kunnen molens draaien en vanaf 7 staan de meeste molens stil. Alleen de pelmolen kan vaak nog tot 8, maar dan is het ook gebeurd. Opruimen, veilig stellen en naar huis toe.
Neerslag is gecondenseerde waterdamp uit de lucht die op de grond valt in de vorm van regen, hagel, sneeuw, ijzel, onderkoelde regen, kortom alle vocht uit de lucht die naar beneden valt.
Lucht kan vocht (waterdamp) bevatten. Hoe hoger de luchttemperatuur hoe meer damp de lucht aankan (relatieve luchtvochtigheid) . Als de lucht dan afkoelt wordt oververzadiging bereikt en gaat de damp condenseren tot mist en/of regen. ‘s Winters kan dit tot ijzel, sneeuw of hagel leiden.
De molenbiotoop is: a. de mogelijkheid dat de molen vrije windvang heeft, goed voor de molen en molenaar en b. de reactie van de omgeving op de molen (hoe wordt de molen beleeft).
De molen moet van alle kanten vrije windvang hebben, dus zo min mogelijk hoge bomen en bebouwing in de directe omgeving. Het vermogen van de molen loopt zeer snel terug bij minder goede windvang en er kunnen vreemde belastingen van gevlucht en bovenas optreden.
Aangezien er geen geld meer hoeft te worden verdiend is het handiger om in goed overleg te kijken of er mogelijkheden zijn de windvang te verbeteren door bijv. snoeien of de buren een fruitboom aan te bieden als de hoge boom wordt weggehaald.
Het coriolis-effect is de afwijking van de luchtstroomrichting. Op het Noordelijk halfrond een afwijking naar Rechts en op het Zuidelijk halfrond naar links. De lucht stroomt met een grote bocht naar rechts in de richting van de kern van het lagedrukgebied. Als je met de rug in de wind gaat staan ligt de kern van de depressie aan je linkerkant.
De trekrichting van fronten en depressies is eigenlijk altijd van ZW naar NO. Het achtkant van de molen staat meestal op een ondertafelement. Soms zien we dwarsgeplaatste balken onder de achtkantstijlen. Hoe heten die en wat wordt hiermee voorkomen? De stijlen kunnen op peulhouten staan. Deze zorgen ervoor dat er geen vocht in de stijlen optrekt waardoor rotting wordt voorkomen.