Les 23
(2024)

Houten bandvangen vind je in Zeeuws-Vlaanderen.

Bandvangen zijn van iepenhout gemaakt, want. "Eik splijt, iep niet."

Een houten bandvang is ongeveer 4 centimeter dik, een stalen bandvang 6 millimeter.

Je kunt bij een stalen bandvang een stalen voering gebruiken omdat staal op staal te weinig frictie heeft. Dat remt niet goed.

Het molenonderdeel waar de duim van een duimvang aan vast zit heet de achterste hanger.

Een hangereel is een constructie die de vangbalk opsluit zodat hij in één vertikaal vlak blijft bewegen. Zie je dus uitsluitend bij een klinkvang.

De kneppel is soms deels in het hangereel opgenomen. Men heeft dan aan de onderzijde het dwarsdeel verlengd, waarin dan een leischijf is aangebracht om het kneppeltouw te geleiden.

Leken- touw, -pen of -ketting voorkomen dat leken de vang kunnen lichten als de molenaar er niet (op verdacht) is.

De vang wordt door geleiders op zijn plaats gehouden omdat hij anders door zijn eigen gewicht boven op het bovenwiel zou blijven hangen en slepen. Hij zou nooit los van het bovenwiel kunnen komen.

De geleiders van de vang heten, linksom: lendestut, vorkstukken, rijklamp en rust.

De klinkvang licht je door een kort rukje aan het vangtouw te geven, dan gelijk bod geven. Het rukje laat de bout uit de haak schieten en de haak naar voren schieten. Het bod geven zorgt er voor dat de bout niet in de inkeping terecht kan komen.

🔝