Introductie: Tot voor kort was er nog niet zoveel informatie beschikbaar over deze molen. Delen van deze tekst zijn van de hand van de heer P. Groot te Winsum, die in breder verband onderzoek heeft verricht naar Zaanse molentjes in onze provincie. Hij kwam daarbij ons molentje tegen en heeft de gegevens aan ons verstrekt. Het molentje krijgt zo een grotere belevingswaarde.

Als u dit molentje voor het eerst ziet bent u zich wellicht niet bewust van het bijzondere karakter. Het is immers maar klein en lijkt meer op een tuinmolen dan op een ´heuse´ molen. Niets is minder waar: dit soort molentjes kwamen in de 19e en 20e eeuw op grote schaal voor in geheel Nederland, en dus ook in de provincie Groningen.

Het betreft een zogenaamd weidemolentje dat als aanbrenger werd geplaatst in een wat lager gelegen deel van een polder. Onder aanbrenger wordt verstaan dat zo´n molentje het dieper liggende water op polderpeil brengt, waardoor de grote molen wordt ondersteund in het op peil houden van het waterniveau in de gehele polder.

Het molentje: Dit is het weidemolentje van W.O. Bakker, dat tegenover zijn boerderij aan de Hoofdweg 145 in Harkstede in het land stond. Dit molentje had een waaier (ook wel roerom genoemd) als opvoerwerktuig. Bakker heeft dit molentje laten maken door de fa. Gebr. Rem in Wormer (NH) rond 1960. Tijdens de ruilverkaveling (eind zestiger, begin zeventiger jaren) heeft Bakker de betonnen vierkante onderbouw laten staan, maar wel de ondertoren en het bovenhuis in veiligheid gebracht, eerst in zijn boerderij, later in de molen in Harkstede.

Betonnen restant   (foto: H. Helmantel)

Noot: dit molentje wordt soms verward met de spinnekop die de grootvader van Bakker in 1899 als onderbemaling aan de Lichtervoorsterwijk in de Groote Harkstederpolder liet bouwen. Deze vijzelmolen had een vlucht van 15 meter en is tussen 1930 en 1934 afgebroken en bestaat niet meer.

Enkele molenaars van de molenstichting trokken zich het lot van het molentje aan en brachten het over naar de molen in Harkstede. Het raakte  verder in verval en bleek ook een sta-in-de-weg. Dit leidde tot een project om de molen te restaureren. Mevrouw Bakker was erg blij met dit initiatief en schonk het molentje aan de molenstichting. 

Vervallen in molen Harkstede   (foto: H. Bergman)

Het molentje werd daarop verplaatst naar de werkplaats van de heer Nijboer te Kolham, die niet alleen de ruimte beschikbaar stelde maar ook adviseerde over de herstelmethode. Het bleef niet bij advies: het molentje had zo´n aantrekkingskracht dat hij volop meewerkte aan het herstel en later nog een kopie-molen heeft gemaakt. De heer Diek Medendorp heeft, ook al volledig belangeloos, het gevlucht van het molentje hersteld. Medendorp is een bekend Groninger molenbouwer. 

Proefopstelling met wiekenkruis  (foto: H. Bergman)

Het bestuur van de stichting heeft het molentje Bakker´s molen genoemd en houdt daarmee een traditie hoog. Meer molens zijn immers genoemd naar hun laatste eigenaar. Naast deze traditie was er nog een reden: de heer W.O. Bakker was sinds de oprichting van de molenstichting in 1967 bestuurlijk betrokken bij het wel en wee van de Slochter Molens. Bakker was en is nog steeds een begrip in de nationale en internationale molenwereld. Hij was molenkenner bij uitstek en een groot verteller. Menigeen herinnert zich de boeiende lezingen die hij regelmatig gaf. Door de naamgeving wordt de waardering voor de onvermoeibare inzet van Bakker voor de stichting en voor de molens in het algemeen nog eens extra benadrukt.

Historisch: Feitelijk is de bekleding en het wiekenkruis van het molentje vernieuwd. Het oorspronkelijke materiaal was namelijk zo slecht dat hergebruik niet verstandig was. De constructiedelen van zowel de ondertoren als de kop, waaronder stijlen, balken, bovenas, askop, wielen etc. zijn echter allemaal origineel. Ook het aparte mechanisme dat de staart doet inklappen (en de molen uit eventueel gevaarlijke wind zet) is gelukkig goed behouden gebleven en weer herplaatst. Voor ons is het behoud van oorspronkelijk materiaal zeer belangrijk. Ook al is dit geen officieel Rijksmonument: het unieke karakter blijft op deze manier behouden.

Tijdens de Nationale Molendag 2007 heeft  de Slochter Molenstichting dit al gedeeltelijk gerestaureerde molentje gepresenteerd bij  molen De Ruiten. Het weidemolentje staat namelijk nog niet op een keldertje.

Herplaatsing bij De Ruiten  (foto: H. Helmantel)

Plannen zijn klaar om dit keldertje spoedig te maken. De molen wordt dan ook toegerust met een nieuwe roerom en voor het bezoekend publiek is het dan goed te zien hoe het molentje werkt en staat men er van te kijken hoeveel water het nog kan verzetten! Wanneer de werkzaamheden aan het keldertje beginnen zullen we u op de hoogte houden van de voortgang.