Les 28
(2019)

De kap draait, dus opletten of dat veilig kan. Geen takjes of ongerechtigheden tussen rollen en kruivloer. Voldoende vet op de kruivloer, of de overring en neuten? Controle van de bovenas, de vang, het bovenwiel en de bonkelaar. Even wat vet op pen- en halslager. Zitten alle kammen nog vast? Hamertje tik om te luisteren naar afwijkend geluid en indien nodig de wiggen aanhalen of de kammen voeren. Was genoeg op de kammen?

Engelse kruiwerken lopen heel licht waardoor ze zichzelf uit de wind kunnen kruien. Het is zaak om molens met een Engels kruiwerk goed vast te zetten tijdens het werken ermee.

Ga ervan uit dat de molen komt te stoppen tussen 20 en 30 seconden bij het vangen. Bij te straf vangen loop je het risico dat er schade aan de as optreedt, bij te slap vangen loop je het risico op warmlopen van de vang en dus brand. Ook van invloed is de belasting van de molen. Een pelmolen moet veel rustiger worden gevangen dan een poldermolen vanwege de vliegwielwerking van de pelstenen.

Als het buikstuk aanloopt is mogelijk de as verzakt. Allereerst onderzoeken of er wat mis is met de halslager (versleten), windpeluw of voeghouten (ingerot of doorgebogen). Er kan een plankje tussen de rijklamp en rust worden weggehaald of, maar dat is wel veel meer werk, een kwastvrij plankje onder het halslager.

De molen iets onder de wind zetten (krimpend) of zwichten.

Allereerst slijt het zeildoek veel sneller. Verder worden er nodeloos veel krachten op het hekwerk uitgeoefend waardoor hekken en zomers kunnen loskomen of breken.

De zeilvoering zoveel mogelijk gelijk houden op alle enden. Verder beginnen met zwichten op de buitenroede tenzij de binnenroede het zwakste is, in dat geval met de zwakste roede beginnen. Altijd op de beide enden van een roede gelijke zeilvoering toepassen.

De steekborden voegen extra trekkracht aan de wiektippen toe. Ze worden in ieder geval geplaatst ook als de molen zonder zeil kan draaien en malen.

Tegengesteld aan met je rug in de wind ligt het lagedrukgebied rechts achter.

Ga NOOIT bij een draaiende molen, al gaat hij nog zo langzaam, de kap in en al helemaal niet als je alleen bent. Een poldermolen heeft meestal een erg lange koningspil en het drijfwerk beneden, maar bij een koren- of andere fabrieksmolen draaien er veel meer wielen, dus veel gevaarlijker. Moet je toch de kap in zorg dan dat er een tweede molenaar bij de vang staat die de molen in gang kan zetten, als jij veilig in de kap zit en stoppen voordat jij de kap weer uitkomt.

Deze man is levensmoe en geeft een heel slecht voorbeeld!

Veel plezier en tot in september.

🔝