De uitgewerkte vang is een vang waarvan de vangbalk om welke reden dan ook niet ver genoeg of helemaal niet meer kan zakken. Dat heeft tot gevolg dat de vangbalk de vangblokken niet voldoende strak om het bovenwiel klemt. De molen is dan niet te vangen.
Vastknaaien van de vangbalk is wanneer de vangbalk niet voldoende vrij kan bewegen en tegen de ezel aan vastloopt. De vangbalk komt dan bij het zakken tegen de ezel aan. Meestal is het dan tijd om de vang te verstellen.
De evenaar raakt uitgewerkt als deze in één lijn komt met de ketting naar de vangbalk. Het verlengen van de ketting van evenaar naar vangbalk is gewoonlijk de oplossing voor dit euvel.
Je kunt dan niet zien of de gaten waar de bouten doorheen lopen mogelijk zijn uitgesleten.
Dat mag wel, maar het is geen afdoende oplossing omdat de spijker geen houvast meer heeft in het uitgelubberde gat.
Het gebruik van een staalkabel is af te raden omdat de conditie daarvan niet is te controleren. Een staalkabel kan er aan de buitenzijde nog prima uitzien terwijl van binnen al vele strengen zijn geknapt of doorgeroest. Dit is overigens ook zo voor de kruidraad.
Als noodmaatregel het houtje tussen rijklamp en rust verwijderen of dunner maken als dat er is. Maar belangrijker is de oorzaak van het euvel te vinden, want de bovenas is klaarblijkelijk naar beneden gezakt. Meestal is dat molenmakerswerk!
Een vuistregel is dat er nog 1/6 van het aantal enden dat de molen draait mag passeren tot het moment dat de molen stilstaat. Draait de molen 60 enden, dan mogen er dus nog 10 enden passeren voordat de molen stilstaat.
Dan onstaat veel wrijving en dus hitte en brandgevaar.
Dan ontstaat ook weer veel wrijving en dus hitte en brandgevaar.
Gebeurt er onverhoopt iets met de ophanging van de vangbalk dan houdt de vangketting mogelijk nog voldoende tegen om breuk van de bovenas te voorkomen. Verder is een loshangende vangketting soms uitnodigend voor bezoekers, die er aan kunnen trekken met als gevolg dat de molen met een klap vangt en de as breekt.
Als het vangen van de molen veel moeite en tijd heeft gekost dan moet de molenaar hierna eerst het gevlucht aan de ketting leggen en in de kap poolshoogte nemen. Neem daarbij een brandblusser, een emmer water en/of natte lappen mee. Vonken en brandende houtresten dienen zo snel mogelijk gedoofd te worden.
Omdat de molen van nature ruimend om wil en je dus helpt om snel te vangen met de staart. Verder liggen de kettingen / draden meestal ook zo dat je gelijk kunt beginnen met kruien (llllang links, korrrrt rechts, gezien vanaf de staart).
De molen vangen. Als dat niet lukt niet al te lang doorhannessen want de kans op brand is dan groot. In tegenstelling tot wat in het boek staat zou ik ook niet aanraden om iemand op de vangbalk te laten gaan zitten, het is geen goed idee om iemand in de kap te zetten met een draaiende molen. De molen zo snel mogelijk uit de wind krooien is dan het beste.