Paltrok molens worden uitsluitend voor het zagen van hout gebruikt.
De langste balk in de onderkruiïng van een paltrok is de sleutelbalk.
Bij een paltrok houden de schaarstokken de rolring op zijn plaats. Spottend (soms ook wel serieus, maar dan is het fout) worden ze ook wel 'paraplustokken' genoemd.
De koning draagt het meeste gewicht. De rollen zouden bezwijken onder zoveel gewicht, die dienen alleen om de molen te balanceren rond de koning.
Op het eind van de 16e eeuw construeerde Cornelis Cornelisz. van Uitgeest de eerste molen die op windkracht hout kon zagen. Tot dan toe geschiedde dit in Nederland met handkracht, een tijdrovend en onmenselijk zwaar werk.
Op de schoren en een deel van de sleutelbalk zijn vloerdelen gespijkerd, die tezamen de achtergrond vormen. Vroeger werd door de oudere medewerkers van de molen op de achtergrond gewerkt, bijvoorbeeld het scherpen van zagen.
Tjaskers komen oorspronkelijk uit Friesland.
Bij de boktjasker drukt een groot deel van het gewicht van de molen op de kruibaan (via de bok en eventueel wieltjes). De kruibaan moet dus bij voorkeur vlak en regelmatig zijn. Bij een paaltjasker is dat niet het geval, die kent geen kruibaan. En omdat de hele molen als het ware ‘balanceert’ op de paal en de ‘staart’ is hij makkelijker rond te trekken dan de boktjasker rond te duwen is.
Een pompraam fungeert als contragewicht om een molen met twee zaagramen regelmatig te laten lopen. Er wordt dus absoluut geen water mee gepompt. Mocht de molen drie zaagramen hebben dan is er ook geen pompraam nodig.
Nee, de krukas bij de zaagmolen tilt de zaagramen op. Het zagen zelf gebeurt door zwaartekracht.
Harde wind en vorst geeft kans op grondijs. Tijdens het malen moet je erop letten dat zich bij het kroosrek geen ijsschotsen verzamelen die een vrije toestroom verhinderen. Het komt niet zo vaak voor maar is wel mogelijk. IJs in zo klein mogelijke stukjes slaan (kan dan via de vijzel of het scheprad naar de boezem), of stoppen met malen als het ijs niet stuk wil i.v.m. vijzel/schepradbeschadiging.
Werken op een paltrok was zwaar i.v.m. blootstelling aan weersomstandigheden en zware hijsklussen (bomen uit het water takelen). De ouderen konden dan vaak nog zagen slijpen en dit gebeurde meestal op een wat beschuttere plek
Een roerom zijn 4 houten plankjes die dusdanig aan elkaar zijn gezet dat ze een onder- en overdruk veroorzaken tijdens het draaien. Bakkers molentje bij de Ruiten heeft een roerom. Vooral weidemolens waren ermee uitgerust.