Les 20
(2025)

De windmolens dreigden verloren te gaan omdat de techniek vergevorderd was. Je kon gemalen met knop-druk op stroom laten draaien. Ook maalkoppels werden zo aangedreven. Het was minder onderhoudsintensief en je was niet afhankelijk van de wind. Ook waren de nieuwe aandrijvingen veel sterker dan windkracht, wat voor poldermolens inhield dat ze ook ingeklonken polders nog konden bemalen.

Het nadeel van sommige wiekverbeteringen was dat vangen een stuk moeilijker werd.

De provincie Groningen heeft de meeste molens met zelfzwichting: bijna de helft heeft één of beide roeden met zelfzwichting uitgerust.

De koppelstang bij de zelfzwichter is het stangetje tussen spin en knietje.

Bij een zelfzwichter kan de wind de kleppen open blazen omdat het draaipunt van de klep op 1/3e van boven zit. Dus is er 2/3e klep die tegen 1/3e klep werkt en dat wint die 2/3e als het hard waait. Het ligt er wel aan hoeveel gewicht er aan de bezaan(ketting) hangt.

Met “verdekkering” bedoelen we dat de molen is voorzien van een Dekkerwiek. De roe wordt dan omsloten door een op houten profielen gespijkerde set zinken of aluminium platen. De Dekkerwiek had smallere zeilen - omdat het hekwerk narrower is.

Ingenieur Fauël verbood het, het leek verdacht op de fokwiek waar hij octrooi op had.

Bij een verdekkerd gevlucht kun je niet bij de roe, maar met een Busselneus wel.

De fokwiek heeft nooit last van zeilslag door de onderdruk die het zeil op het hekwerk zuigt.

Ventikanten is de naam van het wieksysteem van Kurt Bilau, dat baseert op de vorm van een vliegtuigvleugel.

Je kunt het verschil tussen een molen met Van Riet en een andere met Ten Have wieksysteem al van verre zien: Ten Have heeft een frame - en Van Riet .. niet.

Het bedienen van de rem- of regelkleppen gebeurt op twee manieren: handmatig of automatisch. Bij handmatige bediening wordt gebruik gemaakt van een doorboorde as met een bedieningsstang en een spin op de askop. Soms worden ze bediend met een zwichtring. Als de molen te hard gaat zet de molenaar de remkleppen open. Bij automatische bediening wordt gebruik gemaakt van de centrifugaalkracht (middelpuntvliedende kracht) die een draaiend gevlucht oplevert.

🔝